Πριν από λίγες μέρες -με δεδομένες, πλέον, τις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης-, το ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ανέλαβε την πρωτοβουλία διακίνησης και υπογραφής κειμένου κατά του σχεδίου καθιέρωσης της καύσης, ως βασικής μεθόδου διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, μέσω της ανάθεσης σε ιδιώτες της κατασκευής έξι μονάδων, διάσπαρτων σε όλη την Ελλάδα.
Πολλοί άνθρωποι τείνουν να σκέφτονται το cloud, δηλαδή τις διαδικτυακές υπηρεσίες αποθήκευσης ψηφιακών αρχείων και παροχής διαδικτυακών υπηρεσιών, κυριολεκτικά σαν «νέφος». Κάτι που περίπου αιωρείται πάνω απ’ τα κεφάλια μας σε έναν ιδεατό ουρανό. Αλλά η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Είναι χειροπιαστή, διαρκώς επεκτεινόμενη και επικίνδυνη για το περιβάλλον.
Σήμερα το cloud «κρύβεται» σε πάνω από 11.000 κέντρα δεδομένων (data centers) σε όλο τον κόσμο. Τα περισσότερα, σχεδόν 6.000, βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, με το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία να ακολουθούν στη δεύτερη και την τρίτη θέση αντίστοιχα.
Δεν είναι αιθέρας, είναι μεγάλες κτιριακές εγκαταστάσεις, ορισμένες θηριώδεις. Είναι ζωτικής σημασίας για τις καθημερινές λειτουργίες εκατομμυρίων εταιρειών και δισεκατομμυρίων ανθρώπων, ιδίως καταναλωτών. «Κάποιος» στέλνει και την παραμικρότερη πληροφορία στην οθόνη του κινητού μας. Αυτός ο κάποιος χρησιμοποιεί ένα data center σε κάποια γωνιά της Γης.
Αλλά, όπως έχει σημειώσει η «Εφ.Συν.» σε πρόσφατο άρθρο-άποψη, «τα Κέντρα Δεδομένων έχουν ένα βασικό ελάττωμα. Είναι ακόρεστα. Δεν χορταίνουν να καταλαμβάνουν όλο και περισσότερη γη, γιατί χρειάζονται μεγάλες εκτάσεις για τον ογκώδη εξοπλισμό τους, όσο το δυνατόν πιο κοντά στα αστικά κέντρα. Δεν χορταίνουν να καταναλώνουν ηλεκτρικό ρεύμα, φτάνοντας να απορροφούν μέχρι και το 20% της συνολικής κατανάλωσης, όπως συνέβη στην Ιρλανδία. Δεν χορταίνουν τη δίψα τους για καθαρό, τρεχούμενο νερό, που το χρειάζονται για να ψύχουν τον εξοπλισμό τους».
Ηταν η ακριβής περιγραφή του προβλήματος. Ποιες είναι όμως οι επιπτώσεις; Ζωή κόλαση δίπλα σε ένα data center ζουν οι κάτοικοι της πόλης Μάνσφιλντ στην πολιτεία Τζόρτζια των ΗΠΑ, όπως καταγράφει ρεπορτάζ του BBC.
Οταν η Μπέβερλι Μόρις συνταξιοδοτήθηκε το 2016, νόμιζε ότι είχε βρει το σπίτι των ονείρων της - μια γαλήνια περιοχή της αγροτικής Τζόρτζια, ήσυχη και περιτριγυρισμένη από δέντρα. Σήμερα, κάθε άλλο παρά έτσι είναι. Μόλις 350 μέτρα από τη βεράντα της στο Μάνσφιλντ υψώνεται ένα μεγάλο κτίριο χωρίς παράθυρα, γεμάτο με διακομιστές, μηχανήματα, ψύκτρες, καλώδια και φώτα που αναβοσβήνουν.
Είναι ένα data center, ένα από τα πολλά που ξεφυτρώνουν σε μικρές πόλεις της Αμερικής για να εξυπηρετούν τα πάντα: από ομαδικά βιντεοπαιχνίδια και συναλλαγές μέσω e-banking μέχρι δορυφορικές τηλεπικοινωνίες και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης.
«Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς νερό και με το μισό μου σπίτι να υπολειτουργεί» λέει η Μόρις. Πιστεύει ότι η κατασκευή του κέντρου, το οποίο ανήκει στη Meta (τη μητρική εταιρεία του Facebook), είχε ως αποτέλεσμα να στερέψει το ιδιωτικό της πηγάδι, προκαλώντας συσσώρευση ιζημάτων. Για τη λάτρα του σπιτιού κουβαλάει τώρα νερό σε κουβάδες. Η πίεση έχει πέσει και το νερό της βρύσης είναι θολό. Λασπωμένο σε πρωτοφανές σημείο είναι και το νερό στον γειτονικό ποταμό Φλιντ.
Τα μηχανήματα στα κέντρα δεδομένων αναπτύσσουν υψηλές θερμοκρασίας και η ψύξη τους απαιτεί πολύ νερό. Συχνά χρησιμοποιούν συστήματα ψύξης με εξάτμιση, όπου το νερό απορροφά θερμότητα και εξατμίζεται – όπως ο ιδρώτας απομακρύνει από το ανθρώπινο σώμα τη θερμότητα. Τις ζεστές μέρες, ένα και μόνο data center μπορεί να χρησιμοποιήσει εκατομμύρια λίτρα.
Πρόσφατη μελέτη εκτιμά ότι τα κέντρα δεδομένων έως το 2027 μπορεί να φτάσουν να καταναλώνουν 6,3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού παγκοσμίως. Λόγω του μεγέθους του προβλήματος, έχουν σχηματιστεί ομάδες πίεσης που κάνουν ελέγχους και προβαίνουν σε καταγγελίες, όπως η αμερικανική Data Center Watch.
Οι εταιρείες-κολοσσοί είτε υποβαθμίζουν το πρόβλημα, είτε λένε ότι το αντιμετωπίζουν. «Το να είσαι καλός γείτονας είναι προτεραιότητα» απάντησε η Meta στο BBC σχολιάζοντας την κατάσταση στο Μάνσφιλντ. Η εταιρεία παρήγγειλε (και πλήρωσε) μια ανεξάρτητη μελέτη για τα υπόγεια ύδατα, η οποία κατέληξε ότι «η λειτουργία του κέντρου δεδομένων δεν επηρέασε αρνητικά την κατάσταση των υπόγειων υδάτων στην περιοχή».
«Στόχος μας είναι μέχρι το 2030 να επιστρέφουμε περισσότερο νερό στις λεκάνες απορροής και στις κοινότητες όπου λειτουργούμε κέντρα δεδομένων από ό,τι αφαιρούμε», λέει ο Γουίλ Χιους, επικεφαλής παγκόσμιας διαχείρισης υδάτων στην Amazon Web Services (AWS), η οποία διαχειρίζεται περισσότερα κέντρα δεδομένων από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία παγκοσμίως.
Λέει ότι η AWS επενδύει σε έργα όπως επισκευές διαρροών, συλλογή όμβριων υδάτων και χρήση επεξεργασμένων λυμάτων για ψύξη. Στην πολιτεία Βιρτζίνια η εταιρεία συνεργάζεται με αγρότες για τη μείωση της ρύπανσης στον κόλπο Τσέσαπικ, το μεγαλύτερο εκβολικό σύστημα στις ΗΠΑ, όπου περισσότερα από 150 ποτάμια και χείμαρροι εκβάλλουν στον Ατλαντικό Ωκεανό.
Ενα μόνο ερώτημα με χρήση τεχνητής νοημοσύνης -για παράδειγμα, ένα αίτημα στο ChatGPT- μπορεί να καταναλώσει περίπου τόσο νερό όσο περιέχει ένα μπουκαλάκι του μισού λίτρου. Αν πολλαπλασιάσει κανείς αυτή την ποσότητα με δισεκατομμύρια ερωτήματα την ημέρα, το μέγεθος του προβλήματος γίνεται σαφές. «Τα κέντρα δεδομένων δεν θα εξαφανιστούν. Γίνονται η σπονδυλική στήλη της σύγχρονης ζωής» λέει ο καθηγητής Ρατζίβ Γκαργκ που διδάσκει cloud computing στο Πανεπιστήμιο Εμορι στην Ατλάντα.
«Δεν υπάρχει γυρισμός, αλλά υπάρχει δρόμος προς τα εμπρός» υποστηρίζει. «Το κλειδί είναι η μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση: πιο έξυπνα συστήματα ψύξης, μαζική συλλογή όμβριων υδάτων και πιο αποτελεσματικές υποδομές. Η σχετική βιομηχανία αρχίζει να στρέφεται προς τη βιωσιμότητα. Αλλά είναι αλήθεια ότι βραχυπρόθεσμα, τα data centers θα δημιουργήσουν τεράστια πίεση στην κοινωνία».
Το Amager Bakke είναι μια νέα, σύγχρονη μονάδα αποτέφρωσης στην Κοπεγχάγη. Μπορεί να αποτελέσει μάθημα για τις αμφισβητήσιμες διαδικασίες λήψης αποφάσεων, τον κακό σχεδιασμό ενός έργου και τις οικονομικές και περιβαλλοντικές αποτυχίες.
Η Επιτροπή Αγώνα Πολιτών Βόλου εξηγεί εδώ και καιρό ότι η καύση των σκουπιδιών δεν αφορά μόνο το Βόλο, ούτε καν μόνο την Ελλάδα, αλλά είναι ένα διεθνές πρόβλημα που προκαλεί κοινωνικές αντιδράσεις σε πολλές χώρες.
Ρίζα του προβλήματος είναι η εντελώς ανεξέλεγκτη παραγωγή σκουπιδιών σαν αποτέλεσμα των νόμων με τους οποίους λειτουργεί η «ελεύθερη» καπιταλιστική οικονομία (άναρχη παραγωγή για το άμεσο κέρδος, σκληρός ανταγωνισμός κεφαλαίων, παγκοσμιοποίηση, προώθηση της υπερκατανάλωσης, περιοδικές κρίσεις κοκ). Στη συνέχεια, η ίδια η διαχείριση των τεράστιων αυτών ποσοτήτων σκουπιδιών γίνεται αντικείμενο κερδοσκοπίας χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία.
Εισαγωγή
Η διαχείριση απορριμμάτων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά και οικονομικά ζητήματα, ιδίως σε ανεπτυγμένες χώρες. Παράγοντες όπως η αστικοποίηση, η αυξημένη κατανάλωση και η χρήση νέων υλικών εντείνουν την ανάγκη για αποτελεσματικές λύσεις. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος έχουν αναπτυχθεί διάφορες μέθοδοι επεξεργασίας, όπως φυσικές, θερμικές, χημικές, βιολογικές και η διαλογή. Κάθε μέθοδος έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, ανάλογα με τους στόχους που θέτει ο εκάστοτε αναλυτής. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα (2012), η ιεράρχηση των μεθόδων με βάση την εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας είναι α) η μείωση, β) η επανάχρηση, γ) η ανακύκλωση, δ) η ανάκτηση (χώνευση, κομποστοποίηση), ε) η υγειονομική ταφή και η αποτέφρωση και τέλος στ) η εναπόθεση σε χωματερές.. Η θερμική επεξεργασία, που εφαρμόζεται σε σύμμεικτα ή προδιαλεγμένα απορρίμματα (όπως RDF, PDF και TDF), είναι μόνο μία από τις διαθέσιμες τεχνολογίες.
Σχέδιο για την ανάπτυξη μονάδων που θα παράγουν ενέργεια από την καύση απορριμμάτων προγραμματίζει να θέσει σε διαβούλευση μέσα στο καλοκαίρι το υπουργείο Περιβάλλοντος. Το σχέδιο, που αποκαλύπτει σήμερα η «Κ», προβλέπει την ανάπτυξη έξι μονάδων για την καύση 1,3 εκατ. τόνων απορριμματογενών καυσίμων ετησίως, ενώ άλλοι 150.000 τόνοι υψηλότερης ποιότητας θα διατίθενται στην τσιμεντοβιομηχανία. Η ανάπτυξη των μονάδων θα γίνει από ιδιώτες, ενώ σύμφωνα με τη μελέτη το κόστος για τους δήμους θα είναι ανάλογο με εκείνο του τέλους ταφής, λύνοντας το πρόβλημα των ΧΥΤΑ.
Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα, η ΔΙ.Α.ΔΥ.ΜΑ.Α.Ε. σχεδιάζει να δέχεται 450.000 τόνους απορριμμάτων από πέντε περιφέρειες: από την Κεντρική Μακεδονία, την Ανατολική Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία, τη Δυτική Μακεδονία και πιθανόν και την Κέρκυρα.
Τι θα τα κάνει όλα αυτά τα σκουπίδια η ΔΙ.Α.ΔΥ.ΜΑ.; Θέλει να κάνει «εργοστάσιο ενεργειακής αξιοποίησης υπολείμματος», έτσι λέγεται τώρα η καύση σκουπιδιών. Στο δημοσίευμα αναφέρεται πως η θερμική ενέργεια που θα παράγεται είναι πιθανό να διατεθεί για την τηλεθέρμανση.
Ιατρικός, οδοντιατρικός και φαρμακευτικός σύλλογος Κοζάνης: Άμεσοι κίνδυνοι για τη Δημόσια Υγεία από σχεδιαζόμενες μεθόδους διαχείρισης ...
.jpg)
